کل دنیا در حال تغییر اساسی از کیف پول سنتی به کیف پول دیجیتال از طریق تحول دیجیتال است. کیف پول دیجیتال یک برنامه‌ی کامپیوتری است که برای ذخیره و انتقال ارز دیجیتال و رمز ارز از آن استفاده می‌شود. شاید بپرسید «ارز دیجیتال و رمز ارز؟ مگر این دو یکی نیستند؟!» خیر! شاید شما هم تا امروز فکر می‌کردید ارز دیجیتال و رمز ارز یکی هستند اما تفاوت‌های زیربنایی و قابل توجهی بین این دو نوع ارز وجود دارد.
ارزدیجیتال و رمزارز چه تفاوتی با هم دارند؟
حدود 20 سال پیش بانک صادرات خدمت جدیدی ارائه کرد که تا آن زمان در بانک‌های کشور بی‌سابقه بود: یک کارت الکترونیکی که افراد به وسیله‌ی آن می‌توانستند از دستگاه‌های خودپردازی که در بعضی شعبه‌ها تعبیه شده بود پول دریافت کنند یا انتقال دهند. این کارت بانکی کاملاً به حساب بانکی مشتریان وابسته بود. به این معنی که مقداری پول واقعی در حساب آنها وجود داشت و این کارت کمک می‌کرد دارندگان آن هر بار که نیاز به دریافت وجه نقد داشتند یا می‌خواستند به حساب کسی یا جایی پول واریز کنند به جای مراجعه به بانک و انتظار در صف‌های طولانی، به وسیله‌ی دستگاه ATM کار خود را سریع‌تر انجام می‌دادند. پول واقعی موجود در حساب بانکی آنها تضمین کننده‌ی این فرایند بود و هرگاه شخصی پولی بیش از مقدار واقعی موجود در حسابش درخواست می‌کرد سیستم بانکی از اجرای این درخواست جلوگیری می‌کرد زیرا موجودی واقعی حساب کمتر از اعداد و ارقام وارد شده در دستگاه خودپرداز بود.
از آن زمان به بعد «پول» شکل جدیدی پیدا کرد. در واقع کارت‌های بانکی واقعاً پولی انتقال نمی‌دهند. آنچه آنها تغییر می‌دهند فقط مقادیر عددی در حساب‌های بانکی است. کاوه در حسابش یک میلیون تومان پول دارد. او می‌خواهد 200 هزار تومن به حساب سیما واریز کند. تمام آنچه در سیستم انجام می‌شود این است که 200 هزار تومان از حساب کاوه کم و به حساب سیما اضافه می‌شود. ولی عملاً هیچ پول واقعی‌ای جابجا نمی‌شود. این مثال ساده، به خوبی مفهوم ارز دیجیتال (پول دیجیتال) را توضیح می‌دهد.
ارز دیجیتال نسخه‌ی الکترونیکی اسکناس‌ها و سکه‌های پول رسمی است که می‌تواند در کیف پول دیجیتال ذخیره شود. با برداشت پول نقد از دستگاه خودپرداز یا شعبه‌ی بانکی، ارز دیجیتال می‌تواند به پول نقد در دست شما تبدیل شود. ارز دیجیتال شکل ناملموس پول و اسکناس واقعی است که به طرفین معامله اجازه می‌دهد بدون حضور فیزیکی و از راه دور بتوانند پول تبادل کنند و معامله انجام دهند.
«ارز رمزنگاری شده» یا رمز ارز، نوعی ارز دیجیتال است که هنوز در بازار سرمایه‌گذاری و کسب و کار جهانی جای پول رسمی را نگرفته است. مهمترین تفاوت رمز ارز با ارز دیجیتال، وابستگی آن به «فناوری بلاک‌چین» است. تفاوت مهم دیگر این دو نوع ارز «قابلیت تمرکز» است. تمام جابجایی‌های پول رایج زیر نظر بانک مرکزی انجام می‌شود. در مثال کاوه و سیما، وقتی کاوه درخواست انتقال پول از حساب خودش به حساب سیما را وارد می‌کند، این عملیات ابتدا باید از سوی بانک که ناظر بر کل فرایند است تأیید شود. بانک از این معامله سود خود را حساب کرده و برمی‌دارد. در فرایند انتقال رمز ارزها هیچ نظارتی از سوی هیچ نهاد متمرکز و ناظری صورت نمی‌گیرد. در نتیجه اطلاعات شخصی دو طرف معامله محفوظ می‌ماند و همچنین هیچ بانک یا دولتی نقش واسطه‌ای اجباری را بازی نمی‌کند که از هر معامله سود خود را دریافت کند.
رمز ارزها معمولاً با نام سازندگانشان در بازار شناخته می‌شوند. بیت‌کوین، اتریوم، دوج‌کوین و…
تفاوت‌های عمده‌ی ارزدیجیتال و رمزارز
رمزگذاری
رمزگذاری تفاوت اصلی ارز دیجیتال و رمز ارز است. ارز دیجیتال به هیچ وجه رمزگذاری نمی‌شود در حالی که ارز رمزپایه به وسیله‌ی رمزگذاری محافظت می‌شود. در ارز دیجیتال، مشتری بدون هیچ‌گونه امنیتی یک حساب در بانک باز می‌کند. اگر حساب بانکی شما هک شود یا رمز عبور شما به دست کسی بیفتد که شماره‌ی کارت شما را بلد است، تمام موجودی خود را از دست می‌دهید. اما برای ذخیره‌ی رمز ارز باید یک حساب کاربری در یک بستر اینترنتی با سیستم امنیت سایبری باز کنید تا رمز ارز خود را از حملات شدید سایبری محافظت کنید.
نرخ لحظه‌ای
نرخ لحظه‌ای ارز دیجیتال تقریباً ثابت و معامله با آن آسان است. اما بازار رمز ارز بسیار بی‌ثبات است. قبل از هر معامله‌‌ای باید به خوبی تحقیق کنید و از افراد باتجربه‌تر مشورت بگیرید.
شفافیت
عدم شفافیت، یکی از بزرگ‌ترین معایب ارز دیجیتال است. گیرنده یا فرستنده‌ی ارز دیجیتال فقط اطلاعات مربوط به روند معامله را دریافت می‌کند: مبلغ، بانک، زمان و تاریخ.
شفافیت، مهمترین ویژگی ارز رمزپایه است. فناوری بلاک‌چین کل جریان گفت و گو بین دو طرف راجع به کلیه معاملات، از گذشته تا کنون، را در بستری امن فراهم می‌کند. تمام مکالمات خصوصی با رعایت حریم شخصی و شرایط محرمانه، فقط بین معامله کنندگان حفظ می‌شود و هیچ شخص دیگری (ناظر مرکزی- بانک، دولت) نمی‌تواند به آن دسترسی پیدا کند.
قدرت
ارز دیجیتال دارای مرجع متمرکز است. بانک‌ها کل سیستم بانکی کشورها را کنترل می‌کنند. آنها این اختیار را دارند که از نزدیک جریان همه‌ی معاملات، اعم از پول واقعی یا ارز دیجیتال، را کنترل کنند.
اما برای رمز ارز یک سیستم غیر متمرکز تعریف شده که در آن هیچ شخص ثالثی اختیار و اجازه‌ی نظارت بر معاملات و تبادلات مالی را ندارد.
هزینه معامله
هر تراکنشی که با ارز دیجیتال (مثلاً با کارت بانکی) انجام می‌شود هزینه‌ای برای طرفین معامله دارد که بانک آن را حق قانونی خود می‌داند. در معاملات با ارزهای رمزپایه، از آنجا که هیچ «آقا بالاسری» وجود ندارد هیچ هزینه‌ی اضافی‌ای هم برای انجام معامله پرداخت نمی‌شود. فناوری بلاک‌چین به کاهش هزینه و همچنین عدم پرداخت کارمزد معاملات کمک می‌کند. از این رو می‌توان گفت رمز ارز برای معاملات سنگین (مثل دارایی‌های با ارزش) برای سرمایه گذاران بسیار مفیدتر است.
به طور خلاصه می‌توان گفت پولی که به صورت اعداد و ارقام در اپلیکیشن‌های بانکی، اینترنت بانک، عابر بانک و سایر بسترهای دیجیتالی وجود دارد ارز دیجیتال است. بیت‌کوین، اتریوم، دوج‌کوین، تتر و… که ارزهای رمزگذاری شده هستند و بر اساس فناوری بلاک‌چین کار می‌کنند رمز ارز هستند.
در اینجا ممکن است ابهام دیگری پیش بیاید: «آیا فناوری بلاک‌چین همان رمز ارز است؟ اگر نه پس آنها چه فرقی با هم دارند؟» در بخش پایانی مقاله این ابهام را برطرف می‌کنیم.
رمزارز چه تفاوتی با بلاک‌چین دارد؟
بیایید یک بار برای همیشه مفهوم رمز ارز و تفاوت آن با بلاک‌چین را یاد بگیریم. شما با موبایل یا کامپیوتر خود به اینترنت وصل می‌شوید. اینترنت شبکه‌ای بزرگ پر از اطلاعاتی است که شما آنچه نیاز دارید را با موبایل یا کامپیوتر خود از آن دریافت می‌کنید. آیا می‌توانید بگویید موبایل همان اینترنت است؟ خیر. اینترنت بستری از اطلاعات است که شما با موبایل خود به آن دسترسی پیدا می‌کنید. محال است شما تا امروز تفاوت بین موبایل خودتان و اینترنتی که با موبایلتان به آن وصل می‌شوید را متوجه نشده باشید. رمز ارز و بلاک‌چین نیز نسبت مشابهی با آنچه درباره‌ی موبایل و اینترنت گفتیم دارند. در واقع بلاک‌چین فناوری‌ای است که کلیه‌ی معاملات رمز ارز در آن ثبت و تأیید می‌شود. بلاک‌چین مثل یک دفتر ثبت اسناد، سوابق داد و ستد کالاها و خدمات را به طور شفاف ثبت و تأیید می‌کند.
رمز ارزها برای تغییر شیوه‌ی تجارت ما بسیار مهم هستند. ارزهای رمزپایه توسط بلاک‌چین پشتیبانی می‌شوند. مجمع جهانی اقتصاد پیش‌بینی کرده است که تا سال 2027 حدود 10٪ از تولید ناخالص داخلی جهان از رمز ارزها خواهد بود.
بلاک‌چین می‌تواند برای بسیاری از صنایع و کسب و کارها جذاب باشد زیرا قدرت نظارت را از نهادهای متمرکز مانند بانک مرکزی یا سایر مؤسسات مالی می‌گیرد. هنگام خرید با رمز ارز، شبکه‌ای از کامپیوترها در سراسر جهان زمان معامله، مقدار مورد معامله و طرفین معامله را بررسی می‌کند، تأیید و ثبت می‌کند. همانطور که یکی از تحلیلگران McKinsey & Co توضیح می‌دهد: «اعتماد از طریق همکاری گسترده و کد هوشمندانه (بلاک‌چین) ایجاد می‌شود نه از طریق یک مؤسسه قدرتمند که هویت، اطلاعات شخصی و سایر اطلاعات مربوط به معامله را زیر نظر می‌گیرد و تأیید می‌کند.»
بلاک‌چین می‌تواند سیستم‌هایی مانند رأی‌گیری، مراقبت‌های بهداشتی و آموزش را تغییر دهد. روند تأیید هویت رأی‌دهنده، محافظت از آرا و برگزاری رفراندوم علیه اشخاص بانفوذ را با خیال راحت می‌توان با ابزارهای بلاک‌چین انجام داد. حتی نوازندگان و موسیقی‌دان‌ها می‌توانند از مزایای بلاک‌چین برخوردار شوند و از آن برای پخش عادلانه آثار خود و جلوگیری از دانلودهای غیرقانونی استفاده کنند.
اگر شما هم جزو کسانی هستید که نمی‌خواهند از پیشرفت‌های فناورانه قرن بیست و یک عقب بمانند به دونه سر بزنید و اولین بذر ورود به آینده‌ی روشن خود را بکارید.